🦁 Mevsimler Ve Iklim Kısa Özet

Hücreve DNA; Genetik; Evrim; Metabolizma; Mevsimler 3D HTML5 Özet. Görüntüyü döndürmek için ekrana tıklayarak-çevirin. 1 Ünite: Mevsimler ve İklim 8. İklim, geniş bir alanda uzun süre gözlenen sıcaklık, nem, hava basıncı, rüzgâr ve yağış gibi hava olaylarının ortalamasıdır. Hava durumu ise, daha dar bir alanda, kısa süre içinde görülen hava olaylarıdır. 1 ÜNİTE : MEVSİMLERİN OLUŞUMU VE İKLİM KONULAR • Mevsimlerin Oluşumu • İklim Ve Hava Olayları MEVSİMLERİN OLUŞUMU • Dünya’nın 2 tane hareketi vardır DÜNYA KENDİ ETRAFINDA DÖNER DÜNYA, GÜNEŞ’İN ETRAFINDA DOLANIR. • 1 GÜN OLUŞUR. (24 saat) • 1 YIL OLUŞUR. (365 gün 6 saat) • YÖNÜ: Batıdan Doğuya doğru, 14355 okunma. 8.Sınıf LGS Fen Bilimleri 1. Ünite Mevsimler ve İklim Konu Özeti. Hayalimo yayınları tarafından hazırlanan ve LGS sınavına hazırlanan öğrenciler için kullanıma sunduğu 1. Ünite Mevsimler ve İklim Konu Özetini indirmek için aşağıdaki linke tıklayınız. 8.Sınıf Fen Bilimleri Mevsimler ve İklim Konu Güneşinufuk üzerindedoğduğuyer ve saat ile, Güneş'inufukta battığıyer ve saat değişir. Dönencelerin ve kutup dairelerinin sınırlarını belirleyerek, matematik iklim kuşaklarının oluşumunaneden olur. 17:00 47 FenOkulu. Orta. Mevsimler ve İklim-El Yazısı Konu Özeti. Derslig Fen. Orta. Mevsimlerin Oluşumu-Örnek ve Çıkmış Sorular. Derslig Fen. Orta. İklim ve Hava Olayları-Örnek ve Çıkmış Sorular. Mevsimler Dünya kutuplardan basık, ekvatordan şişkince geoid şeklindedir. Dünya’nın ekseni yörünge düzlemine doğru eğiktir. (23o 27’) Dünya’nın Ekseni: Kuzey ve Güney kutup noktalarından geçtiği varsayılan doğru. Yörünge düzlemi: Dünya’nın Güneş’in etrafında dönerken izlediği elips şeklindeki düzlem. Dünya’nın Hareketleri: 1.Kendi ekseni etrafında Bizsenin için tüm yılın konularını inceledik. 8. sınıfta “Mevsimler ve İklim” ünitesiyle başlayan serüvenin “DNA ve Genetik Kod” ünitesiyle devam edecek. Basınç, madde, basit makineler, enerji ve elektrik ile ilgili öğreneceğin harika bilgiler ise diğer ünitelerde seni bekliyor. Mevsimlerin Özellikleri Nelerdir? 30 Ekim 2017. 6 Ekim 2017 Yazarı: Coğrafyacı. Yılın iklim şartları bakımından farklılık gösteren bölümlerine mevsim denir. Dünya’nın yıllık hareketi ve eksen eğikliğine bağlı olarak oluşan mevsimlere matematiksel mevsimler denir (Görsel 1.49.). Dört mevsim sadece orta kuşakta wwwisemdijital.com GüneşSistemi ve Tutulmalar ÜNİTE 1. 6. Sn 1 A. Aşağıda Güneş Sistemi'nde yer alan gök cisimleri isimleriyle ve bu gök cisimlerine ait özellikler veril-miştir. Özellikleri verilen gezegenlerin harflerini kutulara yazarak eşleştirelim. a. Kendi etrafında çok yavaş döndüğünden gece ve gündüz arasındaki sıcaklık farkı İKLİMELEMANLARI ( 9 EĞİTİM ) ( TOPLAM SÜRE 03:37:03 ) Güneşlenme, basınç, sıcaklık, rüzgar, bulutluluk, yağış, buharlaşma iklim elemanlarıdır. Sen de aklına gelen diğer iklim elemanlarını yorumlara yazmayı unutma. İklim elemanlarını tanıyacağımız bu üniteye “ İklim Elemanları (Sıcaklık) ” eğitimi ile GZexX. Anasayfa / Çocuk Kitapları / Bilimsel Kitaplar Mevsimler ve İklim Hakkında Bilgiler Türü Bilimsel Kitaplar Sayfa Sayısı 32 ISBN 9786055648855 Kapak Ciltsiz Ürün Özellikleri Ödeme Seçenekleri Mevsimler ve İklim Kısa Özet Büyülü doğasını ve tüm güzelliklerini korumak için, dünyamızın değerini anlamamız ve her şeyden önce onu tanımamız gerekir. Haydi o zaman, evimizi, Dünya gezegenini, uçsuz bucaksız Evren’in içindeki bu küçücük noktacığı tanıyalım! İşte bu amaçla, siz çocuklara DinozorÇocuk olarak Zincir Dizisi’ni yayımlıyoruz. İklim, mevsimler ve hava, Dünya üzerindeki krallıklarını binlerce yıldır sürdürüyorlar; çünkü hem doğa hem de insan hayatı üzerinde belirleyici ve önemli etkileri var. Mevsimler nasıl değişir, iklim nedir, nasıl ve niçin değişir, iklim türleri nelerdir? Elinizdeki kitapta bu sorulara cevap arıyoruz. Bilim adamlarının geçtiğimiz yüzyıllarda hüküm süren iklimi hangi yöntemlerle belirlediklerine tanık oluyor ve gelecekteki iklimin nasıl olacağına yönelik bulgulara göz atıyoruz. Amacımız, çevre kirliliği, iklim değişikliğinin kocaman bir gezegenin hayatını ne yönde etkileyeceği, insan faaliyetlerinin sonuçları üzerine biraz olsun düşündürtmek. Umarız bu kitabı okuduktan sonra gündelik hayatımızda bazı küçük değişikliklere gider ve bize milyarlarca yıldır ev sahipliği yapan güzel Dünya’ya az da olsa nefes aldırırız. Mevsimlerin Oluşumu Mevsimlerin, Dünya’nın Güneş’e uzaklığının farklılaşmasından kaynaklandığı düşünülür. Ancak, Dünya’nın Güneş etrafındaki yörüngesi neredeyse kusursuz bir çemberdir ve dolaşımı sırasında Güneş’e olan uzaklıkları çok fazla değişmez. Bu nedenle, Güneş’ten Dünya’ya geçen ışık ve ısı miktarı da tüm yıl boyunca hemen hemen hiç değişmez. Hatta Dünya Güneş’e en uzak konumdayken Kuzey Yarım Küre’de yaz yaşanır. Mevsimlerin oluşmasının nedeni, Dünya’nın 23 derece 27 dakika eğik bir açı ile kendi etrafında dönmesidir. Bu eğim sayesinde, Dünya üzerinde farklı konumlara gelen ışığın açısı, Dünya kendi etrafında ve Güneş etrafında dönerken değişir. Güneş ışınlarının dik ve dik açıya yakın açılarda geldiği yüzeylerde, birim yüzeye düşen ışın sayısı en fazladır. Bu nedenle, bu bölgelerde sıcaklık fazladır. Güneş ışığının gelme açısı azaldıkça birim yüzeye düşen ışın sayısı azalır. Bu yüzden, bu bölgelerde sıcaklık daha düşüktür. Ayrıca, Güneş’e doğru eğik olan yarım kürede, Güneş tarafından aydınlanan bölge daha büyüktür. Bu nedenle, yaz mevsimi olan yarım kürede daha uzun günler yaşanır. MEVSİMLER Dünya’nın eksenindeki eğiklik olmasaydı Dünya üzerindeki farklı konumlara düşen ışık miktarı yıl boyunca değişmezdi. Böylece, Dünya’nın her konumunda o yere özel değişmeyen bir mevsim olurdu. Dolayısıyla Dünya’nın eksen eğikliği, Dünya’nın farklı bölgelerinde yıl boyunca farklılaşan mevsimlerin yaşanmasına neden olur. Güneşten gelen ışınlar 21 Mart’ta Ekvator’a dik gelir. Kuzey Yarım Küre’de havalar ısınmaya başlar ve ilkbahar başlarken Güney Yarım Küre’de sonbahar başlar. 21 Haziran’da ışınlar Kuzey Yarım Küreye dik gelir. Bu tarihte Kuzey Yarım Küre’de yaz, başlarken Güney Yarım Küre’de kış başlar. 23 Eylül’de ışınlar tekrar Ekvator’a dik gelir. Bu tarihte Kuzey Yarım Küre’de sonbahar başlarken Güney Yarım Küre’de ilkbahar başlar. Daha sonra ışınlar 21 Aralık’ta Güney Yarım Küre’ye dik gelir. Bu tarihte de Güney Yarım Küre’de yaz başlarken Kuzey Yarım Küre’de kış başlar. Kaynak EBA Görmeniz Tavsiye Edilir Bu içerikler konuyla bağlantılı/benzer içeriklerdir. MEVSİMLERİN OLUŞUMU MEVSİMLERİN OLUŞUMU Yıl içerisinde ilkbahar, yaz, sonbahar ve kış olmak üzere dört mevsim yaşanmaktadır. Dünya kendi ekseni etrafında ve Güneş etrafında olmak üzere iki şekilde hareket etmektedir. Dünya’nın Güneş etrafındaki dolanım süresi 365 gün 6 saattir. Dünya, Güneş etrafında eliptik bir yörüngede dolanmaktadır. Dünya’nın kendi ekseni etrafında dönmesi 24 saatte tamamlanmakta, bunun sonucunda gece ve gündüz oluşmaktadır. Dünya’nın dönme ekseni 23o 27' lık 23 derece, 27 dakikabir açı ile eğik durmaktadır. Güneş ışınları, Kuzey Yarım Küre’ye dik olarak geldiği anlarda, Güney Yarım Küre’ye eğik bir şekilde gelmektedir. Güneş ışınlarının dik geldiği anlarda yaz mevsimi yaşanırken eğik geldiği anlarda kış mevsimi yaşanmaktadır. Dünya, Güneş etrafında dolandığı için bir süre sonra Güneş ışınları bu defa Kuzey Yarım Küre’ye eğik, Güney Yarım Küre’ye dik gelmektedir. Böylelikle Kuzey Yarım Küre kışı yaşarken Güney Yarım Küre ise yaz mevsimini yaşamaktadır. Bu iki durumun arasındaki zamanlarda da ilkbahar ve sonbahar mevsimleri yaşanmaktadır. Dünya'nın Kuzey Yarım Küre ve Güney Yarım Küre'lerinde ki aydınlanma şiddetinin farklı olmasının sebebi, Dünya'nın dönme ekseninin eğik olmasıdır. Atmosfer ve İklim Bütün Konu Özeti AATMOSFER En basit tanımlamayla doğa olaylarının yaşandığı hava küresi olarak adlandırmak mümkündür. Örnek vermek gerekirse, Ay’da herhangi bir hava olayı yaşanmaz sebebi atmosferin olmamasıdır. Dünyanın ise atmosferi olduğundan dolayı birçok hava olayı kendi içerisinde bazı katmanları vardır. Kısaca bunları tanıyalım; -Termosfer Dünyaya en uzak olan katmandır. İçerisindeki maddeler iyonlaşma halindedir ve oldukça seyrekleşme göstermektedirler. -Mezosfer Bu katmanda bilinen doğa olayların dışında farklı olaylarda bulunmaktadır. Yaz aylarında gökyüzünün muhteşem manzarasını izlerken kayan bir yıldız gördüğünüzde aslında mezosfer tabakasına baktığınızı bilmezsiniz. Yıldız kaymaları, bu katmanda görülür. –Stratosfer Gazların yoğunluğunda ciddi bir azalmanın olduğu katmandır. Ozon tabakası diye bilinen güneşten gelen zararlı ışınların dünyaya ulaşmasını engelleyen tabaka bu katmanda bulunur. Güneşten gelen zararlı ışınlara ultraviyole ışınları denilir. -Troposfer Bizlerin içinde bulunduğu katmandır. Dünyaya en yakın olan katman burasıdır ve bizler bu katmanın içerisinde yaşarız. Diğer katmanlara göre yapısı oldukça farklıdır. Diğer katmanlarda “su” bulunmazken bu katmanda su bulunmaktadır. Ayrıca sıcaklık değişimleri 200m yükseldikçe 1⁰C düşmektedir. Ekvatordan kutuplara gidildikçe bu katmanın kalınlığı azalmaktadır. BHAVA DURUMU VE İKLİM Bu konuyu iyi anlayabilmek için öncelikle hava durumu ve iklimin ne demek olduğunu neler ifade etmek istediğini bilmek gereklidir. Hava durumu Anlık veya günlük olarak gerçekleşen havanın durumudur. İklim Uzun yıllar boyunca devam eden hava hareketlerinin durumudur. Yukarıdaki açıklamadan da anlaşılacağı gibi, hava durumları kısa vadedeki havanın durumunu anlatırken, iklim daha uzun vadede ki havanın durumunu anlatmaktadır. Bunları birer örnekle açıklayalım, “İstanbul genelinde sağanak yağış etkili olacaktır” ile “İstanbul’da bu kış oldukça soğuk geçecek” cümlelerini konumuz çevresinde inceleyelim. “İstanbul genelinde sağanak yağış etkili olacaktır” cümlesinde bir anlık durum belirtilmiştir ve kısa sürelidir. Yani bugün veya yarın sağanak yağış etkili olacaktır ve etkisini kaybedecektir gibi düşünebilirsiniz. Hatta isterseniz süreyi uzatalım 1 hafta boyunca sağanak yağış etkili olsun. Bu 1 haftalık süre bile coğrafya için oldukça kısadır. Bu nedenle bu cümle bizlere bir “hava durumu” bildirmektedir. Diğer cümleyi incelediğimizde ise “İstanbul’da bu kış oldukça soğuk geçecektir”, buradan anladığımız kış mevsiminin soğuk geçeceğidir. Bir mevsimden yani uzun bir süreden bahsedilmektedir. Bu nedenle bu cümle bizlere “iklim” hakkında bilgi vermektedir. Bir diğer püf noktadan bahsedelim ve tanımlamamızı bitirelim. Mesela “Karadeniz iklimi” denildiğinde aklımıza gelen her mevsim yağışlı bir iklimdir. Yani genel olarak uzun vadede nasıl hava olaylarının olacağını bildiğimiz bir durumdur. Kısa vadede hızlıca değişen hava olayları bizlere “hava durumunu”, uzun vadede yaşanacak olan hava olaylarını “iklim” durumu ve iklim hayatımıza büyük etki etmektedir. Hava durumu anlık veya günlük hava hareketleri olmasından dolayı, Antalya’da yazın hava durumunda yağış mesajı bulunması turizmi etkileyecektir. İklim ise daha uzun vadedeki uğraş alanlarımızı belirler. Mesela, Antalya’da Akdeniz iklimi görülür ve Antalya’da bu nedenle seracılık faaliyetleri oldukça gelişmiştir. İnsanlar seracılık ile geçimlerini sağlarlar ve durum değişmez, her yıl seracılık yapan bir sürü insan bulunur. CİKLİM ELEMANLARI Sıcaklık İklimlerin oluşmasında ve şekillenmesinde sıcaklık en temel faktördür. Sıcaklık değişimleri sonucunda farklı iklimler meydana gelmiştir ve kendine has özelliklere sahip olmuşlardır. Bu konuda bir örnek vermek gerekirse, Akdeniz iklimi sıcaklıkların 0⁰C’nin altına düşmediği bir iklimdir. Antalya bölgesi bu nedenle seracılık faaliyetlerinde bulunur ve yaz sezonu erken açılır. Isınmamızın temel kaynağı Güneştir. Güneşten gelen ışınlar ile ısınıyoruz ve bu ışınların geliş açısı oldukça önemlidir. Dike yakın bir açıyla geldiklerinde daha çok ısınırken, daha eğik bir açıyla geldiğinde daha az ısınırız. Yeryüzünde Sıcaklık Dağılışını Etkileyen Faktörler 1 Güneş ışınlarının geliş açısı Güneş ışınlarının dik veya dike yakın açıyla geldikleri zamanlarda daha fazla ısınırız. Ülkemizde bu durum yaz aylarında yaşanır. Işınların dike yakın açılarla gelmesi sonucunda yaz mevsimi yaşarız ve hava sıcakları en yüksek seviyeye çıkar. Kış aylarında ise ışınların açısı küçülür ve daha eğik açıyla gelirler. Bu nedenle en düşün sıcak değerleri kış mevsiminde yaşanır. a Yer Kürenin ŞekliGüneş ışınlarının geliş açısındaki farklılaşmanın sebebi, dünyanın şeklidir. Farklı enlem derecelerine farklı açılarla gelen ışınlar sıcaklıklarda da farklılaşmaya yol açmaktadır. Her zaman dik veya dike yakın açılarla ışınlar Ekvatoral bölgeye uğrarlar ve bu nedenle bu bölgede sıcaklık oldukça yüksektir. Ekvatordan kutuplara doğru güneş ışınlarının geliş açısı küçülür ve sıcaklık miktarı azalır. Bu duruma enlem etkisi adı verilir. b Dünyanın Eksek Eğikliği ve Yıllık HareketiEksen eğikliği sıcaklık konusunda en belirleyici etkenlerin başında gelmektedir. Eksen eğikliğinden dolayı yıl içerisinde güneş ışınlarının geliş açısında farklılaşma meydana gelir. Böylece mevsim kuşakları oluşur. Yıllık hareket, Dünyanın güneş etrafındaki dönme hareketidir. Bu hareket sonucunda dünya güneşe en yakın ocak ayında, en uzak temmuz ayında bulunur. Fakat eksen eğikliği nedeniyle bizler, dünyanın güneşe en yakın olduğu ocak ayında kış mevsimini yaşarken, dünyanın güneşe en uzak olduğu temmuz ayında yaz mevsimini yaşamaktayız. c Dünyanın Günlük HareketiDünyanın gün içerisinde kendi ekseni etrafında yaptığı harekettir. Bu hareket sonucunda gün içerisinde güneş ışınlarının geliş açısında farklılıklar olur ve ısınma miktarı da buna göre değişim gösterir. Örneğin, sabah 9’da ısınma miktarı az iken, öğe 13’te ısınma miktarımız daha fazladır. Bu gün içerisinde güneş ışınlarının geliş açısının farklılaşması sonucundadır. Ayıca sınavlarda karşınıza soru olarak gelmesi muhtemel bir duruma değinmekte fayda görüyoruz, gün içerisinde en sıcak olan saatler öğle – civarı değildir. En sıcak olan saatler – civarıdır. Bunun sebebi, gün içerisindeki tüm ısısın o saatlerde birikiyor olmasıdır. dBakı ve EğimBakı, bir yerin güneşe olan konumudur. Yani bir dağın güney yamacına güneş ışınları gelirken, kuzey yamacına gelmeye bilir. Bu nedenle güney yamaçta ürünler erken yetişirken, kuzey yamaçta daha geç yetişir. Sebebi, güneş ışınlarının geliş açısından dolayı ısınmanın farklılaşmasıdır. Buna “bakı etkisi” denir. 2Güneşlenme Süresi Güneşlenme süresi, bir yerin güneş ışınları aldığı süreyi göstermektedir. Diğer bir deyişle, bir yerin Bulutsuzluk süresidir. Yani Akdeniz bölgesinde güneşlenme süresi fazla olduğundan denize girenlerin sayısı da fazladır. Karadeniz’de ise güneşlenme süresi az olduğundan denize girenlerin sayısı da azdır. Bunun temel sebebi Akdeniz’de bulutların az olması ve havanın açık olmasıyken, Karadeniz’de sürekli bulutların bulunması ve havanın kapalı olmasıdır. 3Yükselti Sıcaklık ile yükselti arasında ters ilişki bulunmaktadır. Yükselti arttıkça sıcaklık azalır, yükselti azaldıkça sıcaklık artar diyebiliriz. Bir dağı incelediğinizde üst kısmında karlar bulunurken, alt kısımda kar bulunmadığını görebilirsiniz. Bunun sebebi yükseltiden dolayı üst kısımda sıcaklık azdır ve kar oluşumu için uygun ortam mevcuttur. Alçak kısımlarda ise sıcaklık daha fazladır ve kar oluşumu için uygun ortam bulunmamaktadır. Yaz aylarında insanlar sıcaktan kurtulmak için “yayla” denilen yüksek kesimlere çıkarlar. Bunun sebebi de yükseldikçe sıcaklığın azalmasıdır. 4Kara ve Denizlerin Dağılışı Kara ve denizlerin dağılışı sıcaklığa etki eden bir diğer unsurdur. Karalar çabuk ısınıp çabuk soğurken, denizler geç ısınıp geç soğur. Yazın başlangıcında hava ısınmışken denizin soğuk olmasının nedeni de budur. Deniz kenarında olmasına rağmen sıcaklık oldukça bunaltıcı olarak yaşanabilir. Bunun sebebi de yukarıda açıklanan durumdur. Deniz geç ısındıktan sonra, geç soğur. Hava soğumaya başlasa bile deniz ondan daha sıcak olduğundan bölgeyi bunaltıcı etki altında bırakabilir. 5Nem Sınavlarda karşınıza gelebilecek bir unsur ile devam edelim. Nem havanın içerisinde bulunan su buharıdır. Nemin arttığı bir bölgede sıcaklık dengeli bir şekilde dağılır. Çünkü nem sıcaklığı tutar ve dağıtır. Nemin olmadığı yerlerde ise sıcaklığı dağıtacak bir unsurda yoktur. O nedenle dünyanın en sıcak bölgesi en dik açı ile güneş ışınlarını karşılayan ekvator değildir. Çünkü ekvatorda yüksek nem bulunur ve sıcaklık dağılmıştır. Dünyanın en sıcak bölgesi çöllerin bulunduğu dönencelerdir. Dikkat ederseniz çölde herhangi bir su bulunmadığından havanın içerisindeki su buharı miktarı da oldukça azdır. Böyle olunca sıcaklık dağılmayacak ve birikmeye devam edecektir. 6 Okyanus Akıntıları Okyanus akıntıları, okyanus içerisindeki suyun doğal bir kanal ile yer değiştirmesidir. Bu suyun sıcak veya soğuk etki yaratması geldi bölgenin özellikleri ile alakalıdır. Eğer ekvatordan kutuplara doğru bir akıntı varsa, bu akıntı uğradığı yerlere sıcaklık artırıcı bir etki yapacaktır. Kutuplardan, ekvatora doğru bir akındı varsa, sıcaklık azaltıcı bir ekti yapacaktır. Bu akıntılar uğradıkları kara kenarlarının iklimine oldukça etki ederler. Örnek vermek gerekirse, soğuk bir iklim kuşağında bulunan İngiltere, yakınlarından geçen sıcak su akıntısı nedeniyle daha yumuşak ve ılıman bir iklim yaşamaktadır. 7Rüzgârlar Rüzgârlar geldikleri bölgenin özelliklerini taşırlar ve ona göre etkide bulunurlar. Sıcak bölgeden gelen rüzgârlar sıcaklığı artırıcı etkide bulunurken, soğuk bölgeden rüzgarlar sıcaklığı azaltıcı etkide bulunmaktadır. 8Bitki Örtüsü Bitki örtüsü toprağın üzerini bir çarşaf gibi örten bitkilerden oluşan katmanın adıdır. Güneş ışınlarının direkt yer yüzüne temasını önlerler ve aşırı ısınmaya engel olurlar. Kışın ise soğuk hava kütlesinin yer ile temasına engel olarak aşırı soğumaya engel olmaktadırlar. Bu durum göz önüne alındığında aşırı ısınma ve aşırı soğumaya engel olmaktadır. Çölleri düşündüğümüzde aşırı soğuma ve aşırı ısınmaya engel olacak bir bitki örtüsü bulunmamaktadır ve o nedenle güneş ışınları direkt yeryüzü ile temas etmektedir. Dünya’da Sıcaklığın Coğrafi Dağılışı Sıcaklığın dünya üzerinde nasıl bir dağılıma sahip olduğunu öğrenebilmemiz için bizlere yardımcı olacak olan “izoterm haritalarına” ihtiyacımız olacaktır. İzoterm haritaları eş yükselti eğrileri denilen, iç içe geçmiş eğrilerden oluşur. Bu eğriler üzerindeki her nokta aynıdır. Yani A eğrisi üzerinde bulunan tüm noktaların sıcaklık değerleri aynıyken, B noktasında bulunan eğri üzerindeki tüm noktalarında sıcaklık değerleri aynı olacaktır. İndirgenmiş izoterm haritaları denilen bir harita çeşidi vardır. Bu haritalarda dünyanın her noktası deniz seviyesinde kabul edilir ve sıcaklık ölçümleri bu kritere göre gerçekleştirilir. Yıllık Ortalama Sıcaklık Dağılışı Yıl içerisinde değişen sıcaklıkların ortalamasının hesaplanması ile ölçülmektedir. Sıcaklıklar genel olarak aynı enlem üzerinde benzer etkilerde bulunurlar. Bu nedenle çizilen yıllık ortalama sıcaklık dağılışı grafiklerinde hemen hemen yakın enlem üzerinde aynı sıcaklık değerlerinin olduğunu görebilirsiniz. -Basınç Basınç havanın ağırlığı anlamında kullanılmaktadır coğrafya da. Havanında bir ağırlığının olduğunu unutmamalıyız. Havanın yaptığı bu basınca, “atmosfer basıncı” denir. Atmosferde bulunan hava bizlerin üzerine basınç uygular. Uyguladığı basınç 10-15 ton olarak değişmektedir. Duyulduğunda inanılmayacak bir rakam olsa da 10-15 ton arasında basınç uygulanıyoruz. Peki bu basınca nasıl dayanıyoruz? Bu sorunun cevabı fizyolojik yapımızda saklıdır. Kan basıncını duymuşsunuzdur, vücudumuz hava tarafından yapılan bu basınca aynı oranda karşılık verir ve itme kuvveti uygular. Böylece bu basınca karşı zarar görmeyiz. Bilim adamları tarafından yapılan deneyler sonucunda, basıncın bir ortalaması hesaplanmıştır. Bu ortalama uygun koşullar sağlandığında aynı sonucu vermektedir. Farklı koşullarda farklılaşmaktadır. Genel olarak 1cm alana uygulanan basınç 1013mb milibar olarak hesaplanmıştır. Bulunduğu çevreye göre yüksek olan basınca “yüksek basınç”, bulunduğu çevreden daha alçak olanlara ise “alçak basınç” adı verilir. Dünya üzerindeki farklı noktaların farklı basınç değerlerine sahip olduğunu unutmamak gereklidir. Şuana kadar en yüksek basınç Sbirya’da ölçülmüştür. SÜREKLİ BASINÇ KUŞAKLARI Termik Alçak Basınç Kuşağı Ekvator ve çevresinde görülmektedir. Burada görülmesinin temel sebebi, yüksek sıcaklıklardan dolayı ısınan hava genleşmekte ve yükselmektedir. Yükselen hava alçak basınç kuşağı oluşturmaktadır. Termik Yüksek Basınç Kuşağı Yukarıdaki durumun tam tersi söz konusudur. Kutuplar ve çevresinde yaygın olarak görülür. Buralarda yaygın olarak görülmesinin sebebi, soğuyan havanın ağırlaşması ve yere daha fazla yaklaşmasıdır. Böylece yüksek basınç meydana gelmektedir. Dinamik Yüksek Basınç Merkezi 30⁰ civarı enlemlerde meydana gelmektedir. Burada meydana gelmesinin sebebi, dünyanın kendi ekseni etrafında dönmesinden kaynaklanır. 30⁰ enlemleri civarında bu dönmenin etkisiyle rüzgarlar sapmaya uğrar ve alçalıcı harekette bulunurlar. Alçalan hava ısınacağından dolayı bu bölgede sıcaklıklar etkili olur. 30⁰ enlemlerinde çöllerin bulunmasının sebebi de budur. Dinamik Alçak Basınç Kuşağı Dünyanın kendi ekseni etrafında dönemsi ile 60⁰ enlemlerinde batı rüzgarları ve kutup rüzgarları karşılaşırlar. Bu karşılaşma sonrasında ikisi de yükselici harekette bulunurlar ve bölgede alçak basınç kuşağı meydana gelmektedir. -Rüzgarlar Rüzgârlar mevcut havanın yüksek basınç alanından alçak basınç alanına doğru hareket etmesi ile oluşurlar. Bu hareketi “anemometre” ile ölçülür. Rüzgârın hızı bulunduğu coğrafi konuma göre farklılık göstermektedir. Düz bir arazide hızlı esebilirken, şehrin içinde binalara sürtünmesinden dolayı hızlı yavaşlayacaktır. Rüzgârın Esme Sıklığı Hep Aynı Mıdır? Rüzgâr farklı hızlarla, farklı yönlerden esebilir. Rüzgârın esiş hızını gösteren grafiklere rüzgar frekansı denilir. Esme sıklığının gösterildiği grafiklere ise rüzgâr gülü denilir. Genellikle estiği yönü göstermek için hâkim rüzgâr yönü tabiri kullanılır. Rüzgar Çeşitleri 1Sürekli Rüzgârlar Gerek dünyanın dönüş hareketi gerekse diğer koşullar devreye girdiğinde sürekli olarak belirli rotalar dahilinde esmeye devam eden rüzgarlar vardır. Bunlara sürekli rüzgarlar denilir. Kutup rüzgarları, Batı rüzgarları, Alizeler sürekli rüzgarlar arasında yer alır. 2Mevsimlik Rüzgarlar Mevsimlere göre esme sürekliliği gösteren rüzgarlardır. Karaların ve denizlerin farklı ısınması sonucunda aradaki ısı farkından dolayı ortaya çıkarlar. En belirgin olanlar “Muson rüzgarları”dır. Muson rüzgarları Asya kıtasının güney kesiminde etkili olur. Denizden karaya ve karadan deniz olarak eserler. Yaz aylarında denizden karaya doğru eserler ve Asya kıtasının güney kısımlarına oldukça yağış bırakırlar. Hatta o kadar fazla yağış bırakırlar ki dünyanın en fazla yağış alan noktası da burasıdır. Kış mevsiminde ise tam tersi bir yön izlerler. Karadan denize doğru esmeye başlayan bir süreklilik gösterirler. 3Yerel Rüzgarlar aMeltemler Günlük sıcaklık ve basınç farklılığı nedeniyle meydana gelir. Dağ ve Vadi arasında oldukça etkilidir. Bunun nedeni dağ ve vadi arasındaki basınç farklılığıdır. bSıcak Yerel Rüzgârlar 1Fön Rüzgârları Bir dağ yamacından aşağıya doğru hızlıca esen rüzgârlardır. Bu rüzgârlar dağdan aşağı inerken ısınır ve estikleri yerde kurutucu etki yaparlar. Ulaştıkları yerdeki sıcaklığı artıran rüzgârlardır. Ortalama 100m de 1⁰C sıcaklıklarını artırarak aşağıya indikçe ısınırlar. cSoğuk Yerel Rüzgârlar Kış aylarında etkili olan ve geldikleri soğuk yerlerin özellikleri taşırlar ve ulaştıkları bölgede soğuk etki yaratırlar. 4Tropikal Rüzgarlar Sıcak kuşağın bulunduğu ekvatoral bölgede daha etkili olurlar. Burada oluşan rüzgârlar, yıkıcı etki yapmaktadır. Bulundukları bölgeye özel olarak, tayfun, kasırga, hortum gibi farklı isimlerle anılırlar. -Nem ve Yağış Nem havanın içerisinde bulunan su buharıdır. Yağış oluşması için gereken ortamın oluşmasında olukça etkilidir. İki farklı nem türü vardır. Bunları açıklayarak devam edelim, aMutlak Nem Mutlak nem havanın içerisinde bulunan nem miktarıdır. 1mᵌ havanın içerisindeki nemim gr. Olarak ifade edilmesidir. Mevcut ve o an bulunan nem miktarını ifade etmektedir. Maksimum Nem 1mᵌ havanın alabileceği nem miktarıdır. Yani o an havanın içerisindeki nem değil, havanın içine alabileceği toplam nem miktarını ifade etmektedir. bBağıl Nem Bağıl nem, sıcaklıkla etki- tepki olayında bulunur. Sıcaklık artıkça bağıl nem oranı azalır. Havanın içerisindeki nem açığı artar. Havanın içerisindeki nem azaldığı için, yağış ihtimali azalacaktır. Yoğuşma ve Ürünleri Yükselen havanın içerisinde bulunan nem, yoğunlaşır ve gökyüzünde bazı şekiller oluşturur. Bunlara bulut adı verilir. Bulutlar, farklı kategorilerde anılmaktadır. SisSoğuk hava kütlesinin sıcak yeryüzü ile veya tam tersi durum ile karşılaşması sonucunda yeryüzünün üzerinde bulunan bulutlardır. Sıcak ve soğuk iki kütlenin birbiri ile temas etmesi sonucunda meydana gelir. ÇiyGece havanın soğuması ile hava içerisindeki nemin yoğunlaşması sonucunda yeryüzünde su damlacıkları olarak görünmesidir. Genellikle bahar sabahlarında karşımıza çıkar ve çiçeklerin veya otların üzerinde su damlacıkları olarak görülür. KırağıHavanın içerisindeki nemin şiddetli soğuk nedeniyle buz kristalleri olarak yeryüzünde bulunması durumudur. Bitkilerin üzerinde bir buz katmanı meydana gelir ve şiddetli soğukların bulunduğu bölgelerde etkilidir. KırçKırağı ile benzer özellikler gösterse de, arasındaki fark, kırç daha kalın katmanlar oluşturarak yeryüzündeki bitki, ağaç gibi unsurların üzerini kaplamasıdır. Yağış Türleri Hava içerisindeki nemin yoğunlaşması ve yoğunlaşma sonucunda ağırlaşması ile yeryüzüne yağış olarak düşmesini ifade eder. Bunun farklı türleri vardır. YağmurHava içerisindeki nemin yoğunlaşıp su damlacıkları haline gelmesiyle, yer çekiminin etkisiyle yeryüzüne düşer. Bu yağış türüne yağmur adı verilir. KarHavanın içerisindeki nemin 0⁰C nin altında yoğunlaşarak kristaller oluşturması sonucunda yer çekiminin etkisiyle yeryüzüne düşmesine kar denir. DoluHavanın içerisindeki nemin, hava sıcaklığının 0⁰C nin altına aniden inmesi ile buz kristalleri olarak yoğunlaşması ve yeryüzüne düşme olayıdır. Hava Kütleleri Ve Cepheler Sıcak ve soğuk hava kütlelerinin birbiri ile karşılaştıkları alana cephe denilir. Cephelerin bulunduğu yerde yoğun yağışlar meydana gelir. Oluşumlarına Göre Yağış Tipleri 1Yükselim Konveksiyonel Yağışlar Isınan hava doğal olarak yükselir. Yükseldikten sonra hava içerisindeki nem yoğunlaşır ve yağış meydana gelir. 2Yamaç Orografik Yağışlar Genellikle denize paralel uzanan dağlarda görülür. Deniz üzerinden gelen nemli hava dağ üzerine tırmanarak yükselir. Yükseldiğinde içerisindeki nem, yoğunlaşır ve dağ yamacına yağış bırakır. 3Cephe Frontal Yağışlar Sıcak hava ile soğuk hava kütlelerinin karşılaşma alanlarında havanın yükselmesi sonucunda oluşan yağışlardır. DDÜNYADA GÖRÜLEN İKLİMLER Ekvatoral İklim0⁰ enlemleri civarında bulunan iklim çeşididir. Yıl içerisindeki ortalama sıcaklığı oldukça yüksek olan iklimde her mevsim yağış görülür. Bu nedenle yağmur ormanları bu bölgede görülür. Savan Subtropikal İklimEkvatoral bölgeye yakın olan bölgelerde etkili olan iklim türüdür. Yıl içerisinde 20⁰C civarında sıcaklık bulunmaktadır. Yağış ekvatoral iklim kadar yüksek olmasa da genelinde yağışlı hava mevcuttur. Bitki örtüsü savan adı verilen yüksek ot topluluklarıdır. Muson İklimiAsya’nın güney kıyılarında etkilidir. Muson iklimi 6 ay denizden karaya diğer 6 ay ise karadan denize doğru hareket etmektedir. Yaz musonlarında denizden karaya doğru esen rüzgarlar, oldukça yağış getirirler. Bu yağış o kadar şiddetli olur ki Çerapunçi denilen yer aldığı bu yağışlar nedeniyle Dünyanın en çok yağış alan yeri arasında bulunur. Akdeniz İklimiAkdenize kıyısı olan ülkelerde görülür ve Akdeniz e kıyısı olmayan bazı ülkelerde de Akdeniz iklimi görülmektedir. 15⁰C – 20⁰C ortalamasında sıcaklıklar bulunmaktadır. Yaz aylarında yüksek sıcaklık değerlerine ulaştığından oldukça kurak bir yaz geçerken, kış aylarında ise yoğun yağış almaktadır. Okyanusal İklimGenellikle 30⁰ – 60⁰ arasında bulunan kıtaların batı kıyılarında etkilidir. Bu bölgelerde oldukça istikrarlı bir iklim görülür. Her mevsim yağışlıdır ve yıllık sıcaklık farkı oldukça azdır. Yıl boyunca benzer sıcaklıklarda bir iklim seyretmektedir. Step İklimiKaraların iç taraflarında etkilidir. Bu nedenle nem oranı oldukça düşüktür. Düşük olmasından dolayı yağışlarda oldukça azdır. Bu nedenle bitki örtüsü bozkır denilen yapıdadır. Karasal İklim30⁰ – 65⁰ derece enlemlerinde karaların iç kesimlerinde etkili olan iklimdir. Bu iklim oldukça soğuk özellikler göstermektedir. 0⁰C ve altında sıcaklık değerleri görülmektedir. Bitki örtüsü iğne yapraklı ormanlar ve bozkırdır. Çöl İklimiDönenceler civarındaki basınç merkezlerinin etkisi ile yüksek sıcaklık derecelerine ulaşan iklimdir. Günlük sıcaklık farkı oldukça fazladır. Yağış hiç görülmez. Kutup İklimiKutuplarda etkili olan hava koşullarını ifade etmektedir. Yağış oluşması oldukça düşüktür, ayrıca oluşan yağışlar kar şeklindedir. Hava her zaman 0⁰C nin altındadır. Toprağın üzeri sürekli buzlarla kaplıdır. Tundra İklimiKutuplara yakın bölgelerdeki kara içlerinde etkili olmaktadır. Oldukça soğuk olan bu iklimde genellikle 0⁰C nin altında olan hava koşulları zaman zaman 0⁰C nin üzerine çıkar. Bu dönemlerde toprak üzerindeki buzlar çözülür ve bataklıklara benzer çamurlu ortamlar oluşur. ATMOSFER VE İKLİM ÜNİTESİ ÇÖZÜMLÜ TEST SORULARI 1 Bulunduğumuz atmosfer katma aşağıdakilerden hangisidir? aTermosfer bMezosfer cStratosfer dTroposfer e Evren Cevap d 2 Aşağıdakilerden hangisi iklim ile ilgilidir? aÖğle saatlerinde şiddetli yağışın başlaması bSabah saatlerinde soğuk hava kütlesinin etkili olması cKışın oldukça soğuk geçecek olması dYarın fırtınanın olacağı eGüneşin açması cevapc 3Kışın güneşe yakın olmamıza rağmen neden soğuk bir dönem yaşarız? a Mevsimin kış olmasından dolayı b Kışın güneşe yakın olmazdığımızdan dolayı c Atmosferin özelliklerinden dolayı d Kutupların etkisinden dolayı e Eksen eğikliğinden dolayı cevape 4 Bir dağın kuzey yamacında ürünler geç olgunlaşırken, güney yamacında erken olgunlaşmaktadır. Bu durumun nedeni aşağıdakilerden hangisidir? a Bakı etkisi bEnlem derecesi cAtmosfer özellikleri dİklim özellikleri eDünyanın şekli cevap a 5Güneşlenme süresini aşağıdakilerden hangisinde daha fazladır? aAnkara bİstanbul cErzurum dTrabzon eAntalya cevap e 6Mutlak nem aşağıdakilerden hangisidir? aHavanın içine alacağı toplam nem miktarı bHavanın içerisindeki nem miktarı cHavanın yağış oluşturmak için ihtiyaç duyduğu nem miktarı dHavanın sıcaklığının artması sonucundaki nem miktarı eHavanın içinde soğuk zamanlardaki nem miktarı cevapb 7Rüzgarların hızı aşağıdakilerden hangisinde daha fazladır? aMetropol şehirlerde bBaşkentlerde cÇöllerde dŞehir merkezlerinde eMahallelerde cevapc 8Fön rüzgarları aşağıdakilerden hangisi sonucunda oluşur? aDağların yüksek olmasından dolayı bKutupların soğuk olmasından dolayı oluşur cEkvatorun sıcak olmasından dolayı oluşur dDağdan aşağı inen rüzgarın ısınmasından dolayı oluşur eDağların zirvesindeki karların erimesinden dolayı oluşur cevapd 9Yeryüzüne inmiş bulutlara ne denir? aKırağı bKırç cDolu dKar eSis cevape 10Dünyanın en çok yağış alan yeri olan Çerapunçi nin bulunduğu iklim aşağıdakilerden hangisidir? aEkvatoral iklim bKutup iklimi cMuson iklimi dSavan iklimi eAkdeniz iklimi cevapc İçindekilerMevsimler ve ÖzellikleriMevsimlerin Oluşumu ve Ekinoks Tarihleri21 Mart23 EylülMevsimlerin Oluşumu ve Solstis Tarihleri21 Haziran21 Aralıkİklim KuşaklarıMatematik İklim KuşaklarıSıcak İklim KuşaklarıMevsimlerin Oluşumu ve Gölge Boyu DeğişimleriDünyanın Şekli ve Hareketleri Ders Notları Mevsimlerin oluşumu ve özellikleri coğrafya dünyanın şekli ve hareketleri ünitesi içerisinde işlenmektedir. Bu konu içerisinde mevsimler ve oluşumu, Ekinoks tarihleri, Solstis tarihleri, İklim kuşakları, Matematik iklim kuşakları ve Sıcak iklim kuşakları konuları işlenmiştir. Mevsimler ve Özellikleri Mevsimler ve özellikleri; eksen eğikliği ve yıllık harekete bağlı olarak mevsimler oluşur. Mevsim başlangıçlarına gün dönümü denir. Gün dönümü tarihleri ekinoks ve solstis olarak ikiye ayrılır. Ekinoks tarihleri 21 Mart ve 23 Eylül, solstis tarihleri ise 21 Haziran ve 21 Aralık tarihleridir. Mevsimlerin oluşumu ve bu tarihlerin ortaya çıkmasında; Dünyanın güneş çevresinde dönmesi dünyanın yıllık hareketi Yer eksenin yörünge düzlemine ekliptik düzlem 23° 27′ eğik olması eksen eğikliği etkili olmuştur. Mevsimlerin Oluşumu ve Ekinoks Tarihleri 21 Mart 21 Mart Ekinoks Tarihi Güneş ışınları Ekvator’a dik düşer. Öğle vakti Ekvator üzerindeki cisimlerin gölge boyları sıfır olur. Gece ve gündüz süreleri eşittir. Farklı yarım kürelerde aynı enlemlere güneş ışınları aynı açıyla gelir. Aydınlanma çemberi kutup noktalarından geçer. Aynı boylam üzerindeki yerlerde Güneş aynı anda doğar ve batar. Kuzey Yarım Küre ilkbahar, Güney Yarım Küre sonbahar başlangıcıdır. Kuzey Kutup Noktası’nda Güneş doğarken, Güney Kutup Noktası’nda Güneş batmaktadır. Bu zamandan sonra Kuzey Yarım Küre gündüz süreleri gece sürelerini, Güney Yarım Küre gece süreleri gündüz sürelerini geçmeye başlar. 23 Eylül 21 Eylül Ekinoks Tarihi Güneş ışınları Ekvator’a dik düşer. Öğle vakti Ekvator üzerindeki cisimlerin gölge boyları sıfır olur. Gece ve gündüz süreleri eşittir. Farklı yarım kürelerde aynı enlemlere güneş ışınları aynı açıyla gelir. Aydınlanma çemberi kutup noktalarından geçer. Aynı boylam üzerindeki yerlerde güneş aynı anda doğar ve batar. Kuzey Yarım Küre sonbahar, Güney Yarım Küre ilkbahar başlangıcıdır. Kuzey Kutup Noktası’nda Güneş batarken, Güney Kutup Noktası’nda Güneş doğmaktadır. Bu tarihten sonra Kuzey Yarım Küre gece süresi gündüz süresini, Güney Yarım Küre gündüz süresi gece süresini geçmeye başlar. Mevsimlerin Oluşumu ve Solstis Tarihleri 21 Haziran 21 Haziran Solstis Tarihi Güneş ışınları Yengeç Dönencesi’ne dik düşer. Öğle vakti Yengeç Dönencesi üzerindeki cisimlerin gölge boyları sıfır olur. Yıl içinde güneş ışınları Türkiye’ye en büyük açıyla gelir. Kuzey Yarım Küre en uzun gündüz, en kısa gece, Güney Yarım Küre ise en uzun gece, en kısa gündüz yaşanır. Bu tarihten sonra Kuzey Yarım Küre gündüzler kısalmaya geceler uzamaya, Güney Yarım Küre gündüzler uzamaya geceler kısalmaya başlar. Aydınlanma çemberi kutup dairelerinden geçer. Kuzey Yarım Küre yaz, Güney Yarım Küre kış başlangıcıdır. Kuzey Kutup Noktası’nda Güneş tepe noktasındayken, Güney Kutup Noktası’nda gece yarısıdır. 21 Aralık 21 Haziran Solstis Tarihi Güneş ışınları Oğlak Dönencesi’ne dik düşer. Öğle vakti Oğlak Dönencesi üzerindeki cisimlerin gölge boyları sıfır olur. Yıl içinde güneş ışınları Türkiye’ye en küçük açıyla gelir. Kuzey Yarım Küre en uzun gece, en kısa gündüz, Güney Yarım Küre ise en uzun gündüz, en kısa gece yaşanır. Bu tarihten sonra Kuzey Yarım Küre gündüzler uzamaya geceler kısalmaya, Güney Yarım Küre ise gündüzler kısalmaya geceler uzamaya başlar. Aydınlanma çemberi kutup dairelerinden geçer. Kuzey Yarım Küre kış, Güney Yarım Küre yaz başlangıcıdır. vGüney Kutup Noktası’nda Güneş tepe noktasındayken, Kuzey Kutup Noktası’nda gece yarısı yaşanır. İklim Kuşakları Matematik İklim Kuşakları Matematik iklim kuşakları Matematik iklim kuşakları eksen eğikliğine, güneş ışınlarının geliş açısına ve aydınlanma dairelerinin geçtiği sınırlara bağlı olarak ortaya çıkmıştır. Mevsimler ve iklim kuşakları Tropikal Kuşak Yengeç Dönencesi ile Oğlak Dönencesi arasında kalan bölgedir. Yıl içinde bu kuşak güneş ışınlarını dik açı ile alır. Orta Kuşak Dönenceler 23° 27′ enlemleri ile kutup daireleri 66° 33’enlemleri arasında kalan bölgedir. Kutup Kuşağı Kutup daireleri 66° 33′ enlemleri ile kutup noktaları 90° enlemleri arasında kalan bölümdür. Sıcak İklim Kuşakları Sıcak iklim kuşakları Sıcaklık iklim kuşaklarının oluşmasında; Dünya’nın şekli Kara ve denizlerin dağılışı Okyanus akıntıları Genel hava dolaşımı etkili olmuştur. Sıcak Kuşak Kuzey Yarım Küre 30° 30’enlemi ile Güney Yarım Küre 27° enlemi arasında kalan bölümdür. Ilıman Kuşak Kuzey Yarım Küre 30° 30′ enlemi ile 68° 30′ enlemi arasında, Güney Yarım Küre ise 27° enlemi ile 48° enlemi arasında kalan bölümdür. Soğuk Kuşak Kuzey Yarım Küre 68°30’enlemi ile 90°enlemi arasında, Güney Yarım Küre ise 48°enlemi ile 90° enlemi arasında kalan bölümdür. Mevsimlerin Oluşumu ve Gölge Boyu Değişimleri Dünyanın yıllı hareket ve eksenin eğikliğine bağlı Güneşin ışınlarının yere düşme açısı sene boyunca değişir. Bu nedenle sene içinde cisimlerin gölge boyları ve gölge yönleri değişir. Gölge yönleri, tarihe göre dönenceler arasında bazı kuzeye bazı da güneye düşer. Yengeç dönencesinin kuzeyinde gölgelerin yönü her zaman kuzeyi gösterir. Oğlak dönencesinin güneyinde gölgelerin yönü her daim güneyi gösterir. Örneğin 21 Haziranda Yengeç dönencesinde öğle vakti cisimlerin gölgeleri oluşmaz. Buranın güneyinde yerlerde gölgelerin yönü güney, kuzeyindeki yerlerde ise gölgelerin yönü kuzeydedir. Yengeç dönencesinde 21 Aralık’ta ise Oğlak dönencesinde öğle vakitleri cisimlerin gölgesi oluşmaz. Buranın güneyindeki yerlerde gölgelerin yönü güney, kuzeyindeki yerlerde ise gölgelerin yönü kuzeydedir. Oğlak dönencesinde Ekinoks tarihleri olan 21 Mart-23 Eylül tarihlerinde Ekvator’da öğle vakti cisimlerin gölgesi oluşmaz. Ekvator’un kuzeyindeki yerlerde gölgelerin yönü kuzey, güneyindeki yerlerde ise gölgelerin yönü güneydedir. Mevsimlerin oluşumu MEB EBA Video izlemek için tıklayınız. Dünyanın Şekli ve Hareketleri Ders Notları Güneş sistemi ve Gezegenler Dünya’nın şekli ve sonuçları Dünya’nın Günlük ve yıllık hareketleri Mevsimlerin oluşumu ve İklim kuşakları

mevsimler ve iklim kısa özet